Cách bảo quản sữa bò

Các vi khuẩn này phát triển và nhân lên nhanh chóng, làm cho sữa bị chua,bị hỏng và không còn sử dụng được nữa. Chính vì vậy, trong vòng một giờ sau khi vắt,sữa phải được chế biến hoặc phải được đổ vào tăng bảo quản lạnh. Bảoquản lạnh là biện pháp hiệu quả kìm hãm sự phát triển của các vi sinh vật. Bằng cách hạ nhiệt độ của sữa xuống2-5oC, chúng ta có thểgiữ sữa tươi được 1-2 ngày.

Ở cácnước công nghiệp phát triển,tất cả các trang trại chăn nuôi bò sữa đều có các thiết bị hiện đại để bảo quảnsữa.Sữa vắt ra được chuyển thẳng theo đường ống vào tăng lạnh. Sau đó,bằng các xe chuyên dụng, sữa được chuyển đến các nhà máy chế biến.

Ở các nước đang phát triển như Việt Nam, sản xuất sữa còn ở quy mô nhỏ, phân tán, sản lượng sữa của mỗi nông hộvà mỗi trang trại không lớn. Trong khi đó, các gia đình và các chủ trang trại khó hoặc chưa thể tự trang bị các phương tiện làm lạnh.Việc tổ chức thu gom, làm lạnh sữa theo phương thức liên kết, hiệp hội, với sự hỗ trợcủa nhà nước, của các công ty chế biếnsữa là mộthình thức vừa mang tính thực tiễn, vừa hiệu quả.

Hiện nay, ở những vùng chăn nuôi sữa trọng điểm của nước ta, một số công ty chế biến sữa (Vinamilk,Foremost,Nestlé...) và Dự án bò sữa vùng Hà Nộ iđã xây dựng và lắp đặt các trung tâm thu gom, làm lạnh sữa. Mỗi trung tâm có 1-2 tăng làm lạnh, với tổng công suất thu gom từ 1.000đến 2.000 kg sữa mỗi ngày. Các trung tâm thu gom và làm lạnh sữa đặt phân bố rải rác,gần với các nông hộ và trang trại chăn nuôi, đã vàđang là yếu tố quan trọng hỗ trợ và thúc đẩy chăn nuôi bò sữa phát triển,đồngthời đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng sữa.

Đối với những vùng xa xôi và khó khăn, để kéo dài thời gian an toàn của sữa, trong khi phải chờ đợichuyển đi tiêu thụ,có thể áp dụng biện pháp bảo quản lạnh đơn giảnlà ngâm cả bình sữa(đãđậy nắp cần thận) vào một bể hoặc một thùngnước đá. Trong trường hợp không có nước đá, có thể dùng nướclạnh thông thường.

Bảo quản bằng phứcchất LPS

Phức chất Lactoperoxydaza (LPS) là phương tiện bảo vệ tự nhiên có sẵntrongsữa. Nó bao gồm một enzym (Lactoperoxydaza), liên kết với một anion và một lượng nhỏ Peroxyde. Phức chất này oxy hoá các cơ chất đặc trưng trên màng tế bào, dẫn đến rối loạn quá trình trao đổi chất và kết quả là vi khuẩn có thể bị chết.

Thông thường, phức chất này có tác dụng diệt các vi khuẩn Gram - và tác động kìm hãm cácvikhuẩn Gram + phát triển.
Trong thực tế, để kích thích hệ thống kháng khuẩn trong sữa và kéo dài thời gian an toàn cho sữa,người ta bổ sung một lượng nhỏ (8,5 ppm) Hydrogen peroxyde (H2O2) và 15ppm Thiocyanate. Lượng bổ sung này rất nhỏ và hoàn toàn không độc hại đối với người tiêu dùng sữa, nhưng có tác dụng kháng khuẩn5-6ngày (đối với loại sữa được làm lạnh) và tăng thời gian an toàn cho sữa tươi 3-5 giờ (đối với sữa ở nhiệt độ môi trường 30oC).

Liên đoàn sữa Quốc tế (IDF) đã tiến hành khảo nghiệm và giám định biện pháp bảo quản sữa bằng phức chất IPS. Theo IDF thì biện pháp này có hiệu quả, dễ thực hiện và phù hợp với điều kiện củacác nước đang phát triển. Từ tháng 7/1991 phương pháp bảo quản này cũng đã được Uỷ ban tiêu chuẩn thực phẩm của FAO/WHO chấp nhận. Hiện nay FAO đang đề ra những biện pháp ứng dụng rộng rãi công nghệ này để thúc đẩy sản xuất sữa ở các nước đang phát triển.