Mộc Châu lại thi bò sữa!

 Đã có lần, nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn nói với chúng tôi: “… Trong các nghề hiện nay ở nông thôn, nghề nuôi bò sữa là nghề đạt hiệu quả cao nhất…”.

Điều đó đã được chứng minh ngay tại Mộc Châu (Sơn La). Theo báo cáo của Cty CP Giống bò sữa Mộc Châu thì bình quân mỗi hộ nuôi bò sữa ở đây có thu nhập hàng tháng từ 30 - 40 triệu đồng. Thậm chí, có nhiều hộ còn thu từ 80 - 100 triệu đồng/tháng.

Đấy quả là điều mơ ước của hàng triệu nông dân. Đã có thời, ta chỉ cần mong mỗi héc ta đất canh tác ở đồng bằng cho thu khoảng 50 triệu đồng/năm. Ấy vậy mà nhiều nơi cũng không đạt được.

Nhưng bây giờ, ngay ở vùng núi non này của Sơn La mà bà con có được nguồn thu lớn như vậy thì thật đáng tự hào. Công trạng này phải chia sẻ cho cả… con bò nữa! Chính lũ bò sữa ở đây đã làm cho bà con ta đổi đời. Chúng đưa tới những nguồn thu khổng lồ cho từng gia đình…

Vào đầu những năm 90 của thế kỷ trước, bọn tôi lên Sơn La phải đi vô cùng vất vả. Đường đèo dốc quanh co, vừa hẹp lại vừa lắm ổ gà. Qua đèo 64 chót vót ngang lưng trời, nhiều hôm ô tô phải đi chậm như người đi bộ vì sương mù dày đặc. Lặn lội quá nửa ngày mới tới được Mộc Châu.

Kỳ lạ lắm, cao nguyên này đẹp vô cùng. Cảnh vật và khí hậu đều hấp dẫn. Một màu xanh nõn nà phủ kín trên những quả đồi như bát úp trồng kín chè. Cả một vùng bao la toàn chè là chè. Nhưng quanh các nhà dân còn được ken kín bởi những gốc mận xanh tốt. Mận trên này ngon vô cùng, cắn ngập răng, ngọt lừ.

Cả nước đều mê mận Mộc Châu. Thời đó, ở trên này về, người ta chỉ lo mua chè và mua mận để làm quà. Có ai nói gì tới bò sữa đâu. Thực ra, lúc đó cũng đã có bò sữa. Nhưng không biết do cơ chế hay do trình độ khoa học kỹ thuật mà nghề nuôi bò sữa rất èo uột. Nghe nói, nuôi nó toàn bị lỗ nhưng ta vẫn phải cố nuôi vì nó là tặng phẩm của các nước bạn…

Nhưng, chuyện xưa đã vĩnh viễn qua rồi. Nay ở Mộc Châu, điểm sáng nhất lại là bò sữa. Dân hồ hởi nuôi bò sữa. Hàng loạt trang trại mọc lên, chủ yếu để nuôi bò sữa. Những thảm cỏ xanh rì ken kín từ đồi này sang đồi khác.

Người ta còn trồng cả ngô để cho bò ăn. Ngô được trồng rất dày nhưng thu hoạch non để ủ cả cây và bắp làm thức ăn cho bò. Khắp cao nguyên rộn rã tiếng động cơ. Ô tô và xe kéo hối hả chở cỏ và chở ngô về từng trang trại.

Bây giờ, việc vắt sữa bằng tay đã được thay 100% bằng máy. Số bò trong mỗi hộ tăng dần lên. Quan hệ giữa Cty với các hộ chăn nuôi rất khăng khít, giống như một gia đình.

Ngoài việc thu mua sữa, Cty còn lo toàn bộ khâu kỹ thuật và thú y cho từng hộ chăn nuôi. Họ còn nhập cả cỏ Alfalfa về để cấp cho từng gia đình. Nhiều chính sách hỗ trợ được ban hành để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nuôi bò sữa…

Từ 2004, hằng năm tại Mộc Châu, người ta đều tổ chức cuộc thi hoa hậu cho bò sữa vào khoảng tháng 10. Đấy đúng là một ngày hội. Cả một vùng trên cao nguyên rộn rã suốt ngày đêm. Khách thập phương kéo tới đông nghịt. Họ kết hợp vừa đi nghỉ mát, vừa đi xem bò. Không khí ở đây đông vui, náo nhiệt.Tình thân ái tràn ngập. Họ quý mến nhau và luôn luôn giúp đỡ lẫn nhau. Giữa Cty và người chăn nuôi đã gắn bó với nhau như một. Điều này không phải ở đâu cũng có. Chính nó đã quyết định sự thành công của việc nuôi bò sữa ở Mộc Châu.

Bà con các dân tộc trên này ăn mặc sặc sỡ. Họ rất vui khi có ngày hội này. Dân bản lũ lượt kéo ra. Mỗi gia đình như một tiểu đội vượt đèo tiến ra thị trấn. Nhà nào có bò đi dự thi thì càng vui. Cả bò và người cứ quấn quýt lấy nhau. Họ chăm chút cho bò như chăm cho cô dâu sắp đi lấy chồng. Không khí ở thị trấn nhộn nhịp như tết!

Năm trước, “cô” bò được nhận danh hiệu hoa hậu cho năng suất tới 60 lít sữa/ngày (tức là khoảng 3 xô sữa: Sáng 1 xô, trưa 1 xô và tối 1 xô. Không phải là xô 10 lít mà là xô 20 lít đấy!). Ấy vậy nữa, trước đó 1 năm, bò của bà Vũ Thị Đáng được bầu là hoa hậu với năng suất tới 75,6 kg sữa/ngày!

Chính cuộc thi này đã động viên được mọi gia đình quyết tâm nâng cao năng suất và chất lượng sữa cho từng con bò. Ai cũng phấn đấu để bò của mình sẽ được chọn đi thi. Nó khuấy động cả một phong trào rầm rộ thi đua chăm sóc cho bò thật tốt trong khắp vùng.

Năm nay, cuộc thi sẽ diễn ra vào sáng ngày 15/10. Dù bận mấy, tôi cũng sẽ cố thu xếp để lên dự cuộc thi hấp dẫn này. Biết đâu hôm đó sẽ gặp được nhiều bà con ở các nơi cùng về dự. Ta sẽ có dịp gặp nhau để trao đổi nhiều hơn về cái cách thức làm ăn và về cách nuôi bò sữa.