Bí ẩn đại gia thâu tóm sữa Mộc Châu

 Có thể nói chăn nuôi đang là ngành mà các nhà đầu tư dốc tiền của vào nhiều nhất hiện nay. Có 2 lý do để các đại gia móc hầu bao ném vào ngành này.

Vị đại gia kín tiếng

Thời gian gần đây, có một cái tên mà nhiều người làm chăn nuôi tò mò, đoán già đoán non là Công ty CP Đầu tư và Sản xuất Thống Nhất (mã chứng khoán GTN), bởi cùng lúc Thống Nhất nhảy vào ôm cả 2 tổng công ty nông nghiệp của Bộ NN- PTNT đang cổ phần hóa. Đó là Tổng Công ty Chăn nuôi Việt Nam (Vilico) và Tổng Công ty Chè Việt Nam (Vinatea).

Vilico có vốn điều lệ 765 tỷ đồng. Thực ra mấy năm trước, Vilico đã cổ phần nhưng không hấp dẫn khi mà nhà nước vẫn giữ cổ phần chi phối. Sau cổ phần, Vilico cứ “tà tà” hoạt động với doanh thu và lợi nhuận không quá đột biến. Năm 2014, doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế hợp nhất của Vilico lần lượt chỉ có 2.678 tỷ đồng và 66,3 tỷ đồng. Thu nhập trên cổ phiếu cả năm đạt có 1.050 đồng/cổ phiếu. 

Sau cổ phần hóa, tỷ lệ sở hữu của Nhà nước đã 3 năm không thay đổi - vẫn 77,6%. Tính chất hoạt động là một doanh nghiệp nhà nước. Bỗng dưng, Vilico “nóng” lên trong thời gian gần đây, khi Thống Nhất lên tiếng sẽ mua vào 12,12% cổ phần của Vilico - tương đương 7,65 triệu cổ phần. Đó cũng chính xác là số lượng cổ phần mà một công ty quản lý quỹ là SSIAM đang nắm giữ tại Vilico.

Có thể nói Thống Nhất không giấu diếm tham vọng thâu tóm các doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa, thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Với Vilico, khó có thể nói Thống Nhất sẽ dừng lại ở mức 12,12% cổ phần mua được từ SSIAM (nếu có) vì với tỷ lệ đó, ở một doanh nghiệp mới mẻ, họ sẽ chẳng làm nên điều gì.

Đích đến: Sữa Mộc Châu.

Vậy tiềm năng của Vilico nằm ở đâu? Trong các công ty con và công ty liên kết của Vilico thì Công ty CP Giống Bò sữa Mộc Châu “ăn nên làm ra” hơn cả. Lợi nhuận của doanh nghiệp SX sữa lớn nhất vùng Tây Bắc này chiếm tới gần 2/3 lợi nhuận của Vilico.

Có người nói vui, nếu Vilico bán hết các công ty con và công ty liên kết đi, chỉ giữ lại một mình Mộc Châu có khi lại... nhàn thân hơn. Bởi giữ lại cũng đâu có nhiều công ty đóng góp được lợi nhuận về Vilico, mà còn thua lỗ, mất vốn, níu chân Vilico.

Vilico sở hữu trên 50% vốn điều lệ của sữa Mộc Châu. Như vậy, nắm được Vilico đồng nghĩa với việc kiểm soát được sữa Mộc Châu. Theo số liệu mà Vilico công bố, năm 2014, sữa Mộc Châu đạt 2.300 tỷ đồng doanh thu và 148 tỷ đồng lợi nhuận.

Năm 2015, doanh số và lợi nhuận có xê dịch, đặc biệt là lợi nhuận theo chiều hướng giảm nhẹ (rõ rệt trong vài năm gần đây) vì sữa Mộc Châu phải cạnh tranh dữ dội với sữa của Vinamilk, TH True milk nhưng công ty này vẫn mang về cho Vilico một nguồn tiền không nhỏ.

Một chuyên gia trong ngành cho biết, với ngành sản xuất sữa, chi phí môi trường là một gánh nặng thực sự, do yêu cầu cực kỳ khắt khe, cũng như đặc điểm nuôi bò sữa vô cùng phức tạp, khó xử lý về mặt môi trường.

Tuy nhiên, với Mộc Châu và một vài công ty sữa khác, đàn bò sữa chủ yếu được nuôi ở các hộ dân, thông qua hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp. Với phương thức này, chi phí môi trường được tiết giảm đáng kể.

Hơn nữa Mộc Châu có truyền thông nuôi bò sữa, đất đai phì nhiêu, cả người dân và công nhân Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu đều chỉ biết bán sữa cho công ty, chứ không có công ty nào dưới đồng bằng lên tận cao nguyên cạnh tranh mua sữa nên nguồn nguyên liệu của Nhà máy Chế biến sữa Mộc Châu cực kỳ ổn định.

Một ưu thế không thể chối cãi là địa hình vùng sâu vùng xa khiến chi phí vận chuyển trở nên đắt đỏ nên vô tình yếu tố địa hình đã ngăn chặn tình trạng sữa tươi của các hộ dân bị bán ra cho DN ngoài, từ đó tạo nên lợi thế cạnh tranh tương đối lớn cho sữa Mộc Châu. Trong khi các doanh nghiêp sữa khác tìm đủ mọi cách để tăng lượng sữa thu mua/sản xuất, thì sữa Mộc Châu có vẻ “ung dung” hơn trong vấn đề nguyên liệu.

Lợi nhuận của ngành sữa vẫn là nỗi thèm thuồng với các ngành khác. Được biết, biên lợi nhuận ròng của ngành sữa “không thể dưới 10%”.

Vì thế nếu không mở rộng quy mô sản xuất, lợi nhuận hàng năm của Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu vẫn không dưới 200 tỷ đồng. Lợi nhuận từ sữa Mộc Châu, có thể chính là điều Thống Nhất muốn với tới. Điều này có thể đạt được nếu Thống Nhất có quyền kiểm soát đối với Vilico.

(Theo Nong nghiep VN)