Phối giống nhân tạo - Phát hiện động dục

Quản lý phương pháp phối giống trực tiếp (phối giống tự nhiên)

Tối đa hóa tiềm năng của các con bò đực

Nhiều bò cái được sử dụng phương pháp phối giống trực tiếp bằng bò đực để cố gắng nâng cao khả năng sinh sản của chúng như là một biện pháp bổ sung cho chương trình phối giống nhân tạo của các cá thể bò đó (có nghĩa là khi phối giống nhân tạo, đôi khi đối với một vài cá thể bò cái không thành công và phải sử dụng thêm bằng việc áp dụng phối giống tự nhiên khi cho bò đực giao phối trực tiếp với chúng, tất nhiên chương trình phối giống nhân tạo của chúng vẫn được duy trì để đến khi chúng được bác sỹ thú y kiểm tra đến khi nào chúng có chửa . Tuy nhiên, việc sử dụng các con bò đực phối giống trực tiếp vẫn yêu cầu mức quản lý cao để đạt được thành công, đặc biệt là bằng việc đảm bảo trước rằng các con bò đực là phù hợp và sẵn sàng cho công việc gây giống đã dự kiến, và cũng bằng việc quản lý cẩn thận trong thời gian ở trại nuôi, khi gây giống cho bò sữa hoặc bò thịt.

Lựa chọn cẩn thận con đực giống

Việc lựa chọn các con bò đực giống cho việc phối giống tự nhiên cùng với việc đánh giá chỉ số PTA liên quan đến trạng thái sinh nở dễ dàng của bò cái đối với bò sữa và các chỉ số EBV – Dự toán Giá trị Gây giống cho việc sinh đẻ dễ dàng của các con bò thịt, sẽ giảm thiểu các hậu quả không mong muốn, liên quan đến khả năng sinh sản và việc sinh đẻ khó khăn. Các con bò đực được dùng để thay thế cần phải có hệ số PLI tốt để sản xuất và phù hợp với chỉ số PTA để đảm bảo tuổi thọ của vật nuôi sau này. Sự lựa chọn EBV cẩn thận cũng sẽ mang lại sự cải thiện từ con bò thịt qua các con bê đối với các kết quả tiêu biểu liên quan đến tính thích ứng và trọng lượng đạt được hàng ngày. Cũng đảm bảo rằng bất kỳ con bò đực nào có kích thước về thể hình không quá lớn hoặc không quá nhỏ để có thể điều chỉnh cho việc lựa chọn chúng phối giống trực tiếp cho Bò hoặc cho bò hậu bị (thông thường kích thước bò và bò hậu bị tương đối khác nhau, bò hậu bị thường nhỏ hơn)

Kiểm tra tình trạng sức khỏe gây giống

Khuyến cáo rằng nên tiến hành kiểm tra tình trạng sức khỏe của các con bò đực trong 8-10 tuần trước lúc bắt đầu mùa sinh sản/tiến hành công việc đã dự kiến. Điều này có thể bao gồm:
• Kiểm tra các tinh hoàn để xem có hiện tượng bất thường hoặc không cân đối nào không
• Đo chu vi bìu dái của các con bò đực mới; chu vi tối thiểu khuyến cáo được nêu chi tiết trong bảng dưới
• Lấy tinh dịch để kiểm tra chất lượng và tính biến đổi nhanh của tinh trùng.
• Dự kiến rằng 10% con bò đực phối giống tự nhiên bị vô sinh và thêm 20% có một số dấu hiệu giảm khả năng sinh sản.

Các vấn đề quan trọng về sức khỏe

Điều cần thiết là sức khỏe của con bò đực là một phần không thể thiếu được trong chương trình sức khỏe vật nuôi để tối ưu hóa khả năng sinh sản và cần phải bao gồm:
• Việc tiêm vắc-xin phòng ngừa – đối với các con vật có vấn đề như bệnh BVD và bệnh “Lép tô” do cầu trùng gây nên (Leptospirosis)
• Điều trị diệt ký sinh trùng đường máu – tẩy  giun tròn ở phổi, giun sán ở dạ dày, sán lá gan và các ký sinh trùng đường máu bên ngoài
• Bị què quặt – thực hiện việc xem sét “TÍNH HĂNG” hoặc Điểm di chuyển và kiểm tra tình trạng móng và các cẳng chân tối thiểu 8 tuần trước khi bắt đầu mùa sinh sản, và thực hiện bất kỳ xử lý điều trị ngay lập tức theo yêu cầu. Các con bò đực mà được mua về hoặc được thuê để sử dụng sẽ mang lại nhiều rủi ro lớn chi truyền bệnh cho vật nuôi. Điều quan trọng là bất kỳ con bò đực nào được đưa sử dụng để phối giống cho vật nuôi, đặc biệt là bất kỳ con bò đực nào trước đó đã phối giống với các con vật nuôi khác phải được xem xét tình trạng sức khỏe trước khi mua. Nếu không thể thực hiện được điều này, phải tiến hành thử máu hoặc rửa sạch màng bao quy đầu do các bác sỹ thú y thực hiện để phát hiện bệnh.
Yêu cầu phải có giấy chứng nhận khám sức khỏe cộng với phiếu kiểm tra ngăn ngừa sinh học do các công ty bò sữa thực hiện (DairyCo biosecurity checklist) để trên cơ sở đó bạn nắm bắt được tình trạng của con bò đực đang áp dụng cho đàn bò hiện tại.

Dinh Dưỡng cho Bò đực giống

Đảm bảo các con bò đực ở tình trạng sức khỏe tối ưu, điều quan trọng là phải kiểm tra Điểm thể trạng (BCS) của các con bò đực trong ít nhất 8 tuần trước khi chúng được sử dụng để phối giống trực tiệp đảm bảo đủ thời gian điều chỉnh nếu thấy cần thiết.

Điều quan trọng là:

• Điểm thể trạng của các con bò đực phải được đảm bảo ở mức  2,5 - 3. Điểm thể trạng (BCS) cao hơn hoặc nhỏ hơn có thể dẫn đến việc làm giảm lượng tinh trùng và khả năng tình dục
• Các con bò đực phục vụ phối giống cho  các con bò cái thịt cần bắt đầu mùa sinh sản trên cơ sở tăng hàm lượng chất dinh dưỡng
•  Cần phải kiểm tra bất kỳ các thất thoát về điều kiện. Có thể là do các vấn đề về sức khỏe khó thấy được như bệnh ký sinh trùng đường máu hoặc các bệnh về răng miệng
• Các con bò đực cần được làm cho thích nghi với đời sống của đàn bò trước khi chúng được dự kiến đưa vào làm việc.
• Các thay đổi về khẩu phần ăn cần được tiến hành từ từ trong 3 - 4 tuần. Tỷ lệ sản xuất sữa thường cần nhiều năng lượng, protein và calcium hơn so với các con bò đực cần, điều này làm cho rất khó tránh được việc đưa cho các con bò đực quá nhiều điều kiện.

Quan sát việc phối giống

Việc quan sát thường xuyên và ghi lại điều kiện của các bò đực trong mùa sinh sản sẽ đảm bảo rằng chúng được đảm bảo tối ưu  các điều kiện để tối đa hóa khả năng sinh sản. Điều quan trọng là:
•  Điểm thể trang  được đảm bảo từ 2,5 - 3 trong mùa sinh sản
• Tính Hăng của bò đực được giám sát để phát hiện ra các dị tật gây cản trở cho việc giao phối, đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng mà có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể dẫn đến làm giảm khả năng sản sinh tinh trùng
• Việc giao phối được quan sát để giám sát khả năng tình dục và để kiểm tra các vấn đề về sức khỏe như hỏng dương vật
• Việc giao phối được ghi chép để cho biết các ngày đẻ tiềm ẩn hoặc đưa trở lại phục vụ, và để cung cấp thông tin cho việc chẩn đoán mang thai
• Các con bò đực không được dự kiến dùng cho quá nhiều lần để phối giống cho các bò cái trong cùng 1 thời điểm. Thông thường số lượng bò cái được phối giống từ bò đực phụ thuộc vào độ tuổi của con bò đực đó, được tư vấn như sau:

<2 năm tuổi có thể phục vụ cho  15-20 con bò cái
2 năm tuổi có thể phục vụ cho 20-30 con bò cái
3 năm tuổi cho có thể phục vụ cho 30-40 con bò cái
(Số liệu này được dựa trên cơ sở giao phối trên bãi chăn thả, do vậy giả thiết là con bò đực giao phối tự do với số lượng đó của các con bò cái và phải tìm ra thời kỳ động dục của con cái và phục vụ)

• Các con bò đực còn non đặc biệt cần được quản lý cẩn thận để tránh làm việc quá mức, thời gian đầu chỉ nên cho phép giao phối với 15-20 con bò cái

• Ý tưởng là, nếu các con bò đực thịt giống khi được phối giống với đàn bò, nên thay đổi các con bò đực luân phiên hàng tuần –mỗi con bò đực sẽ có một tuần làm việc tiếp sau một tuần nghỉ – để tránh gây ra nguy cơ làm giảm sút khả năng sinh sản do làm việc quá mức.

Nguồn: dairyvietnam.com.vn
Ý kiến của bạn
Tên của bạn * :
E-mail * :
Tiêu đề * :
Nội dung * (Bạn vui lòng gõ tiếng việt có dấu):
 
Mã bảo mật * :   
   
Bài viết khác