Thức ăn cho bò

Bí mật của loài bò chính ở đặc điểm dạ dày có đến 4 túi (trong khi con người chỉ có một), trong đó quan trọng nhất là DẠ CỎ. Đây là phần cơ quan nội tạng có kích thước lớn nhất trong cơ thể bò. Nơi này có thể xem như một nhà máy tổng hợp, chế biến thức ăn đạt hiệu quả gần như tuyệt đối. Nguồn “nguyên liệu” cho nhà máy này là thức ăn mà bò ăn vào và “sản phẩm” của “nhà máy” là nguồn dinh dưỡng cho chính cơ thể bò được tạo ra từ dạ cỏ và cuối cùng là sản phẩm của bò sữa: sữa, thịt và bê con.

Thức ăn mà bò sử dụng được các nhà chăn nuôi chia làm 2 nhóm: thức ăn thô và thức ăn tinh. Những loại thức ăn thô phổ biến có thể kể như: cỏ tươi, cỏ khô, rơm… Tuy nhiên các loại cỏ khô, rơm, rạ… chỉ dành cho các giống bò ta nuôi thịt, cày kéo… Còn bò sữa nên được ăn các loại cỏ xịn hơn, cỏ có “nguồn gốc ngoại nhập” như cỏ Alfafa, cỏ Paspalum, cỏ Mulato… Ngoài ra còn có loại thức ăn ủ chua làm từ các loại cỏ tươi hoặc cây bắp, được để lên men thơm ngon, rất giàu dinh dưỡng và vitamin nhóm B do có sự tham gia của vi khuẩn lên men.

Nhóm thức ăn tinh, hay còn gọi là thức ăn bổ sung gồm có cám hỗn hợp, bã hèm bia, xác mì, các loại củ quả… Những loại này đều có chung đặc điểm là… đắt tiền hơn cỏ nhưng dĩ nhiên là “tiền nào của nấy”. Thức ăn tinh giàu chất đạm và năng lượng, bổ sung đầy đủ những thành phần dinh dưỡng cần thiết cho bò sữa. Tuy nhiên, lượng thức ăn tinh cần được tính tóan cẩn thận không thiếu, cũng không thừa, nếu không muốn… túi tiền của người chăn nuôi vơi đi một cách không cần thiết và bò dễ mắc các chứng bệnh đường tiêu hóa vì thiếu cỏ tươi.

Thành phần dinh dưỡng của thức ăn cho bò
Trong các loại thức ăn của bò, dù là loại thức ăn tinh (cám, bắp…) hay thức ăn thô (cỏ xanh, cỏ khô, rơm…) cũng đều có các thành phần cơ bản giống nhau, bao gồm các chất như: nước, chất hữu cơ (đạm, đường/chất xơ, béo, vitamin…), chất vô cơ (khoáng). Tuy nhiên tỷ lệ của chúng trong các loại này rất khác nhau. Thức ăn thô chứa nhiều chất xơ trong khi thức ăn tinh giàu các chất bột/đường, béo và đạm. Thành phần thức ăn của bò thường phải chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng như thành phần thức ăn cho con người. Tuy nhiên điều tạo nên “sự khác biệt” của loài bò chính là khả năng biến đạm vô cơ thành đạm hữu cơ trong khi con người chúng ta không có khả năng này. “Cho bò ăn chính là cho vi sinh vật dạ cỏ ăn”, vi khuẩn và những sinh vật đơn bào khác (Protozoa) có trong dạ cỏ sử dụng các chất đạm vô cơ để tồn tại. Khi chết đi, bản thân chúng lại chính là nguồn cung cấp chất đạm hữu cơ cho bò.

Loại “thức ăn” mà bò sữa cần rất lớn so với bò không cho sữa đó là nước uống. Điều này cũng dễ hiểu vì thành phần nước có trong sữa bò chiếm đến 87,5%. Như vậy bò sản xuất càng nhiều sữa, nhu cầu về lượng nước uống vào sẽ càng cao. Một bò cạn sữa nhu cầu nước mỗi ngày chỉ từ 40 – 70 lít/con trong khi một bò đang vắt sữa với sản lượng 20 kg/ngày cần đến 200 lít nước/ ngày. Cần lưu ý rằng nước uống cung cấp cho bò phải sạch và bò cần được uống tự do.