Bệnh lao trên bò

Vi khuẩn, trực khuẩn lao có sức đề kháng cao: trong phân, đờm ở chỗ tối có thể sống được hàng tháng. Ánh sáng mặt trời có khả năng làm mất độc lực vi khuẩn sau 8 giờ.
Các thuốc sát trùng như Vime-Protex hoặc Vimekon, Vime-Iodine tiêu diệt vi khuẩn nhanh chóng. Ngoài ra 1 số thuốc sát trùng thông thường như: Formol 1%, NaOH 2% tiêu diệt mầm bệnh trong 12 giờ.

Phương thức truyền lây:

Trong tự nhiên có các đường truyền lây như sau:
- Đường hô hấp: qua mũi, họng và phổi, mầm bệnh có sẵn trong không khí, gia súc khoẻ hít vào mắc bệnh, đây là đường lây truyền quan trọng.
- Đường tiêu hoá: qua thức ăn, nước uống.
- Đường da và niêm mạc: với phương thức trực tiếp hoặc gián tiếp. Ngoài ra bệnh có thể lây truyền trực tiếp từ bò mẹ qua nhau thai, từ bò mẹ lây cho bê con qua sữa hoặc lây qua đường phối giống.
Triệu chứng:
Thời gian nung bệnh ở bò trung bình là 1 tháng.
- Lao phổi: biểu hiện rõ nhất là ho khan, ho từng cơn. Bò bị bệnh gầy sút nhanh, lông dựng đứng, da khô. Bệnh nặng, có thể ho bật ra máu, miệng hoặc lỗ mũi thở rất khó khăn.
- Lao hạch: thường thì bò bị lao phổi thì hạch phổi cũng bị lao. Hạch sưng cứng, cắt hạch ra có hiện tượng bã đậu. Hạch không đau, các hạch bị lao là hạch trước vai, hạch trước đùi, hạch dưới hàm và hạch trước tuyến tai. Hạch ruột bị lao, con vật có hiện tượng rối loạn tiêu hoá.
- Lao vú: thường xảy ra ở bò cái lấy sữa. Bầu vú, núm vú biến dạng, chùm hạch vú sưng to, cứng, nổi cục. Giảm lượng sữa hoặc dứt hẳn tiết sữa.
- Lao ruột: Bò ỉa chảy dai dẳng, phân tanh khẳm, hết đợt ỉa chảy đến đợt táo bón, làm con vật gầy nhanh chóng.
Lưu ý: Trên một con bò có thể mắc nhiều hơn 1 thể lao hoặc tất cả các thể lao trên. Tuy nhiên những triệu chứng trên có thể nhầm lẫn với các bệnh khác, do đó cần tiến hành chẩn đoán bằng phản ứng dị ứng Tuberculin. Ngoài ra, cần tiến hành mổ khám tìm các hạt lao ở phổi và các phủ tạng khác.

Phòng bệnh:

- Phòng bệnh bằng vaccine B.G.G, tiêm vào lúc 15 ngày tuổi. Tuy nhiên hiện nay người ta ít dùng vì nó làm trở ngại việc chẩn đoán bệnh lao. Biện pháp chủ yếu là phòng bệnh bằng vệ sinh chăm sóc, tăng cường nuôi dưỡng để nâng cao thể trạng và sức đề kháng đối với bệnh. Mật độ nuôi vừa phải, hạn chế sự thay đổi của môi trường.
- Tại các cơ sở chăn nuôi hàng năm phải tổ chức chẩn đoán bệnh lao bằng Tuberculin để phát hiện gia súc bệnh.
- Thường xuyên tổng vệ sinh tiêu độc môi trường, quét dọn chuồng trại hằng ngày, định kỳ dùng các loại thuốc sát trùng sau: Vimekon: 100g/20 lít nước, phun khắp trại, Vime- Iodine: 15ml/4 lít nước, phun sương trực tiếp trong chuồng nuôi.

Điều trị:

Hiện nay việc điều trị bệnh lao phải có dài thời gian, rất tốn kém mà súc vật bệnh lại hồi phục chậm. Mặt khác khi điều trị bằng kháng sinh trong thời gian dài như vậy dễ tạo dòng vi khuẩn kháng thuốc, mà chúng có thể lây sang người, do đó khi phát hiện gia súc bị bệnh lao thì phải kiên quyết xử lý để tránh lây nhiễm cho gia súc khỏe và người.